Исламын шашин ба хүний эрх

Исламын шашиныг 7-р зуунд Мухамед гэдэг хүн үндэслэсэн, мөн судар бичиг буюу сургаалын номыг нь Куран гэдэг. Исламын шашинтай хүмүүс Аллахаас өөр бурхан байхгүй гэж үздэг бөгөөд өөр бусад шашиныг үл ошоодог нь надад харагдсан. Учир нь тэд өөрсдийгөө дэлхийн цөм, биднээс өөр агуу хүмүүс байхгүй, бид хамгийн үнэнчээр бурханаа шүтдэг гэдэг үзэлтэй юм шиг санагдсан. Энэ нь нилээн олон зүйл дээр илэрдэг. Жишээ нь: энгийн яриан дээр буюу бусадтай харьцах харьцаан дээр, шашины асуудал дээр, мөн эмэгтэйчүүдтэй харьцах хандлага дээр. Ер нь исламын шашинтай нөхдүүд ганц эмэгтэй хүнтэй ч биш өөр гадаад орны хүмүүстэй их дээрэнгүй, түрэмгий харьцдаг.
 Би яагаад гарчиган дээр "Хүний эрх" гэж бичсэн гэхээр исламын шашинтай орнуудад хамгийн ихээр хүний эрх зөрчигддөг. Ялангуяа жендерийн асуудал. Нэг жишээ дурьдахад, би хууль зүйн хичээл нэг арабаас асуулаа л даа, танай улсад хүний эрх  гэж байдаг уу гэсэн асуултанд тэр нөхөр нилээн уурласан, арга ч үгүй байх тийм юм асуухаар, гэхдээ миний хувьд энийг ойлгохдоо байхгүй гэж ойлгосон. Учир нь хэрвээ хүний эрх гэж байдаг юм яагаад тэгж уурлав, энэ нь надад үнэхээр сонин санагдсан. Мөн исламын оронд төрсөн эмэгтэй хүн бол их л азгүй, бүх л насаараа нүүрээ нууж явна гэдэг хэцүү биз дээ, бас дээр нь шоорт эсвэл пудьвалка өмсөж болохгүй бас л аймар хүний эрхийг боож байгаам шүү. Өөр нэг гажигдуу гэмээр зүйл бол, хэрвээ нэг эрэгтэйд өөрийн үеэл охин нь таалагдвал түүнтэйгээ сууж болдог нь аягүй сонин. Энэ талаар нэг араб өөрөө ярьж байхыг би сонссон. Өөр нэг зүйл нь исламууд хэзээ ч гахайн мах иддэггүй, би бас л энэ талаар сонирхов оо. Нэг ийм асуулт би тавьсан юм, хэрвээ дэлхий дээр гахайн махнаас өөр байхгүй болбол яахав гэсэн, Аллахаас зөвшөөрөл аваад тэгээд иднэ гэсэн. Үнэхээр тэнэг хариулт, тэгэхээр бас л худлаа болоод явчихаж байгаа биз, учир нь дээр бичсэн хамгийн үнэнч шүтлэгтэй гэдэг. Харин манай Казак үндэстний хувьд бас л иддэггүй ч иддэг хүмүүс байдаг гэж сонссон. Мөн Казак үндэстнүүд ислам шашинтангуудаа бодвол хамаагүй дээр, ядаж л охид хүүхнүүд нь дуртай хувцасаа өмсөж хэрэглэж байна шд. Тэгээд та нарт нэг видео сонирхуулъя.


       

Бурхан гэж ер нь хэн бэ? Шашин шүтлэг гэж юу юм?

Бурхан гэж ер нь байдаг болов уу гэсэн асуултанд хэд нь байдаг, хэд нь байдаггүй гэж хариулах бол? Харин миний хувьд энэ бол огт байдаггүй хий хоосон, хүмүүсийн оюун санаанаас зохиосон хийсвэр зүйл аль эсвэл зүгээр л нэг тэнэглэл.Яагаад би ингэж хэлэв гэхээр, хэрэв тэр "Бурхан" гээд тахиад, шүтээд нөхөр байгаа яагаад гарч ирээд ч юм уу хүрч ирж хүмүүстэй уулзахгүй байгаа юм. Тэгэхээр яалт ч үгүй байхгүй, би зүгээр шашин шүтлэгийн талаар нэг хэдэн жишээ татъя л даа. Хамгийн анхны шашин гэвэл "Бөө"-гийн шашин болж байгаа, яагаад уу гэхээр аль тэр хүү нэгдлийн үед үүссэн. Тэр үед хүн дүрст сармагчингууд тэнгэр, гал зэргийг шүтэж байсан гэж ттүхийн зарим ном товхимол дээр тэмдэглэсэн байдаг. Харин удаах нь Төвд Монгол бусад дэлхийн ихэнхи улсад шүтэж тахиад байгаа "Будда" буюу Буддын шашин. Дараачаар нь "Есүс" христийн шашин, тэгээд хамгийн залуу гэгдээд байгаа "Ислам" лалын шашин. За тэгээд эдгээр шашин дээр хэдэн зүйл хэлмээр байна.
"Бөө" нэг л их тэнгэртэй ярьдаг, харьцдаг бөө. удганууд. Яс юман дээр яг ярьдаг байж харагдана даа, энэ бол зүгээр л хүмүүсийг худлаа мунхруулж байгаа хэрэг. Аягүй бол та нөхдүүд гайхаж магад энэ нэг хагас мэдрэлтэй гар юу бичээд байнаа гэж "Бөө"-гийн шашин 13-р зуунд Монголд гол шашин байсан, яагаад гэхээр Тэв Тэнгэр бөө зүгээр л аз нь шовойсон нэг баагий байсан, хэлсэн юмнууд нь азаар таарч тэр нь Чингис хааныг гайхшруулсан бас шүтэхэд хүргэсэн учраас.   "Будда" энэ бол зүгээр нэг амьдралаас уйдсан нөхөр, шал худлаа ойд бясгал хийж энэ тэр тэ, нэг л их загвар тэгээд зүгээргүй ээ бас хэдэн шавь нартай, шавь нар тэрийгээ шүтээд Бурхан гээд хойшигруулцан. Аан тийн бас нирваан дүрийг олсон гэж байгаа. Нирваан дүр гэж юу юм, худлаа өлсөж туйлдсанаа далдлах гэсэн нэг нэр өөр юу ч биш.
"Есүс" бүүр худлаа гар. Аав нь бурхан, ээж нь гэгээн Мария, бас л хүмүүсийг мунхруулж, төөргөдүүлж байсан нөхөр. Өвчин зовлонд нэрвэгдсэн хүнд хүрэхэд эдгэрдэг тийм үлгэр хаана ч байхгүй. Бас Есүсийн аав нь "Ертөнцийн эзэн" хүн төрөлхтөнийг бүтээсэн гэж байгаа, тэгээд бүтээхдээ 2-хон хүн эр, эм. Нөгөө 2-тоо нэр өгсөөн "Адам Ева". Хэрвээ бид энэ 2-ийн удам юм бол дэлхий даяараа цус ойртолттой мэдрэл муутай гарууд байх байсан. Бурханы хүү Есүс нь үхээд 3 хоногийн дараа эргэж амилдаг бас л үлгэр домог. Тийм бол бид нарын дунд одоо хүртэл өнөөх гайхал Есүс чинь байна гэсэн үг ш дээ, гэхдээ хаана байнаа төрөлх Ирасалимдаа юу? үгүй, хаана ч байхгүй, цовдлуулж үхэхдээ л тэр чигээрээ аав руугаа явцан.
"Исламын шашин" энэ шашины талаар одоохондоо хангалттай судалж амжаагүй болохоор яг тодорхой юм бичихэд жаахан хүндрэлтэй байсан учир шүүмж бичсэнгүй.
Мөн эдгээр шашинд бас өөр өөрийн гэсэн сургаад байгаа. Гэхдээ бүгд л нэгнээсээ хуулбарласан. Жишээ нь: Буддын шашинд амьд амьтан олж болохгүй гэж байдаг шиг Библэд, Куран сударт байгаа

Тэгээд нэг гоё шүлгийн мөрөөр дуусгая бодлоо.

Бурхаан чамд хэлэх зөвлөгөө байна
Чи битгий хуцаа!!!!!!!!!
                                    яруу найрагч Галсансүх "Бурханд хэлэх зөвлөгөө"

Тусгаар тогтнолоо бид хэрхэн олж авсан талаар

Өнгөрсөн зуунд одоогийн Сэлэнгэ аймгийн Алтанбулаг суманд жил хирээтэй сунжирсан хэлэлцээр болжээ. Үүнийг Хиагтын гурван улсын хэлэлцээр гэдэг. Энэ нь Монголын түүхэн дэх хамгийн гутамшигт үе байлаа. Тэр үеийн Орос, Хятад хоёр гүрэн Монголыг хэн нь авах вэ гэдэг дээр улаан хэрүүл болж хайнаа хагалуулахаар тусгаараа дөнгөж зарласан Монголын төлөөлөгчдийг урьжээ. Энэ өдөр, 1915 оны тавдугаар сарын 25-нд найман сар үргэлжилсэн хэрүүл сая дуусч монголчууд автономит гэдэг сонин нэртэй болж хоцорсон. Гэхдээ тэр автономид Өвөрмонгол, Барга гэсэн асар уудам нутаг хамрагдсангүй. Зөвхөн ар Монголыг ийн нэрлээд орхиж. Уг гэрээг Орос, Хятад хоёр тохирохдоо Хятадын харьяат тэгсэн мөртлөө хагас эрхтэй аль аль нь цэрэг цуух оруулахгүй ийм бүс нутаг болгоё гэж аль хэдийнэ үгссэн байдаг. Монголчууд болохоор Ар Монгол төдийгүй Хөлөнбуйр Тува, Цахар, Түмэд, Казах бүхий нутаг Монголын хил хязгаарт багтаан харьяалагдана гээд гүрийчихсэн. Төлөөлөгчөөр нь зориуд Баргын манлай ван Дамдинсүрэн нарыг томилсон. Янз бүрийн дарамт шахалтын эцэст Монгол нь өөрөө тусгаар тогтнолоо дөрвөн жилийн дараа ийн алдсан юм. Тэр үед Гадаад Монгол улс 650.000 хүн амтай, 90 хувь нүүдлийн мал аж ахуйтай, 20 сая малтай хоцрогдсон орон байв. Харамсалтай нь энд 700 сүм хийдэд 100.000 лам шавилж шашинжсан. Энэ нь ХХ зууны соёл иргэншлээс хүртэхэд том саад болж байсны жишээ. Гурван улсын хэлэлцээрээр Орос хожиж, Хятад, Монгол хоёр сэтгэл гонсгор үлджээ. Оросууд ирээдүйн дайсан Хятадаасаа Монголыг жийрэг хийхийг хичээн өөртөө хэзээ ч нэгтгэдэггүй байсан тэр ёсоор нь болов. Хэдийбээр Хятадууд Монголыг бүрэн эрхт муж болгож амжаагүй ч дуртай өдрөө хүслээ гүйцээх боломжтой хэмээн үзсэн. Гадаад Монголын хувьд оргүйд охинтой гэгчээр нэг л өдөр учир нь ойлгомжгүй автоном гэдэг үгийг авч хаяна даа гэсэн зуултаар хоцорсон. Тэр ерөөл 1921 оноор биелэгдэж өнөөдөр бид бүрэн эрхт тусгаар улс болсон билээ.

Хабул хаан

Чингис хааны элэнц эцэг Хабул хаан нь 12-р зууны эхэн ба дунд үе буюу Кидан гүрний мөхөж (1125) ба Жүрчидийн Алтан улс байгуулагдаж байсан (1115) цаг үед Боржигин, Тайчуудын овгуудыг нэгтгэсэн Хамаг Монгол аймгийн хаан (ойролцоогоор 1123-1150) байжээ. Хабул хаан нь Боданчар мунхагийн үр удам болох Тумбинай цэцэний хүү бөгөөд түүний хоёр дахь хүү Бартан баатар нь Чингис хааны эцэг болох Есүхэй баатарын эцэг болно. Хабул хаан 1135 оны үед Өмнөд Хятадын Сүн улстай дайтаж байсан Алтан улс руу довтолж байжээ. Мөн Алтан улсын Шизон хааны сахлыг согтуугаар татан зулгаасан гэж тэмдэглэгдсэн байдаг. Барьж авчирахаар илгээсэн элч нарыг нь Хабул хаан устгасанд Шизон хаан цэрэг гарган илгээсэнд Хабул хаан бут цохин ялалт байгуулжээ.
Түүний удаа дараагийн цэрэг дайны амжилтын дүнд Алтан улс Хамаг Монголын Ханлигтай 1149-өөс 1150 оны үед найрамдлын гэрээ байгуулахад хүрч Хабул хааныг Хамаг Монголын хаан хэмээн хүлээн зөвшөөрч байжээ. Хабул хаан нас барахдаа өөрийн долоон хүүгээс бус харин Тайчуудын Амбагайд хаан сууриа залгамжлуулан үлдээсэн байна. Амбагай хаан тун удалгүй 1150 онд Татар аймагт баригдан Алтан улсад хүргэгдэн модон илжигэнд тэлэгдэн алуулсны дараа Хамаг Монголын хаан сууринд Хабул хааны дөрөв дахь хүү Хутула хаан суужээ.
Хабул хаан Гоо Хулгуа гэдэг хатантай, Охинбархаг, Бартан баатар, Хутугту Монхор, Хутула хаан, Хулан, Хадаан, Тодойн отчигин гэсэн долоон хүүтэй байсан байна. Хабул хаан нь Боданчар мунхагийн үр удам бөгөөд Хиад Боржигин овгийн өвөг болно.

Эх сурвалж: Монголын нууц товчоо болон өөр бусад түүхийн баримтуудаас

Зэв жанжин

Зэв нь Чингис хааны хамгийн алдартай, домогт жанждын нэг юм. Байгуулсан гавьяа зүтгэл, амжилтаараа Сүбээдэй баатартай энэ зэрэгцэхүйц цэргийн жанжин байжээ. Тэрээр Хамаг Монголын бүрэлдэхүүн хэсгийн нэг Тайчуудад харъяалагддаг Бэсүд аймгаас гаралтай хүн байв. Түүний төрсөн он нь тодорхойгүй байдаг бөгөөд 1225 онд нас барсан мэдээтэй байдаг.
Монголын нууц товчоонд өгүүлснээр Чингис хаан Хүйтэний тулалдаанаас зугтсан Аучу баатараар удирдуулсан Тайчуудыг нэхэн байлдах үеэр Зэв түүний хүзүүг харван шархдуулсан байна. Тулалдаан төгссний дараа Чингис хаан олзлогсдсон хүмүүсээс өөрийг нь харвасан хүнийг олох гэж өөрийн морины хүзүүг хэн харвасан талаар асуухад тэдний дундаас нэгэн хүн сайн дураараа үнэнээ хүлээн түүний морийг бус өөрийг нь харваснаа хэлж, хэрвээ амьд үлдээвэл түүнд үнэнчээр зүтгэхээ амлахад Чингис хаан ихэд сайшаан хүлээн авч, “Зэв” хэмээх нэр хайрлан өөрийн шадар хүмүүсийн нэг болгосон ажээ. Өмнө нь Зэв ноён Зургаадай хэмээх нэртэй байжээ.

Эх сурвалж: Ном зохиолоос 

Залхуурал

Залхуу гэж ер нь юу вэ? Энэ өвчин үү аль эсвэл зүгээр л хүнд байх ёстой төрөлхийн зан чанар уу?  Залхуу бол өвчин биш, харин хүнд байдаг зан. Гэхдээ зарим нөхдүүд үүнийг өвчин гэж нэрлэдэг нь ч мэр сэр байдаг, тэгж бодох нь арга ч үгүй биз хүн бүрт өөрийн гэсэн бодол байдаг. За за нээх олон долоон юм донгосолгүй сэдэв рүүгээ оръё. Залхуу буюу залхуурал гэдэг зүйл дотроо бас янз янз байна.

Өвчний залхуурал
Магадгүй та стресс, ажлын хэт ачааллаас болж залхуурч байж болно. “Одоо л мөнгө хийхгүй бол амжихгүй. Амрах минь ч яамай байнаа” гэж бодож байгаа бол үнэхээр ажлын ачааллаас болжээ. Мөнгө хэрэгтэй байлгүй яах вэ. Гэхдээ та чинь төмөр хүн биш шүү дээ. Иймд хэд хоног сайхан амрах хэрэгтэй. Зүгээр орондоо ороод унтах биш, харин агаарт гарч, ном уншиж, кино үзэж, аялаж, усанд сэлж, найзуудтайгаа зугаацаж идэвхтэй амраарай. Тэгээд үүнээс хойш, түүнээс цааш “Ажлыг ажил дээр л хийнэ, харин гэртээ амарна” гэдэг зарчмыг мөрдөх хэрэгтэй.

Улирлын залхуурал
Хавар болмогц залхуу хүрдэг нь бичигдээгүй хууль. Шалтгаан нь нарны туяа хурц болж буйгаас бие организмд А витамин дутагдах. Мөн зуны амралтаа авах гэж яараад хамаг ажлаа амжуулах гэсээр байтал ачаалал эрс өсдөг. Иймд витамин хэрэглэж, цэвэр агаарт зугаалж биеэ тайвшруулж байх хэрэгтэй.

Өдөр уртассаны залхуурал
Бүх хүмүүс “шар шувуу” (шөнө ажиллавал бүтээмжтэй) эсвэл “болжмор” (өдөр ажиллавал бүтээмжтэй) гэсэн 2 төрөлд хуваагддаг гэж дуулсан биз дээ. Yүнийг өөрчлөх маш хэцүү. Иймээс “өөрийнхөө” унтдаг цагт унтаж, сэргэлэн цагтаа ажиллаж энэ залхуурлыг даван туулна. Гэхдээ таны болжмор, эсвэл шар шувуу байх чинь бусад хүмүүст хамаагүй учир ажлаа зохицуулахаас өөр аргагүй. Харин даргатайгаа бол тохиролцож болох байх. Түүнтэй ярилцаж, хувийн ажлын графикаа батлуулж болно шүү дээ. Өглөө 9 цагт биш 11 цагт ирж байна, гэхдээ орой 6 цагт биш харин 9 цагт тарна, хийх ёстой бүх ажлаа хийнэ гэж гуйгаад үзэх хэрэгтэй. Ойлгох ч юм билүү (тэртэй тэргүй ажлын өдрийн тал нь зүгээр өнгөрдөгөөс хойш).

Мэргэжлийн залхуурал
Ажилдаа дургүйгээс болоод маш олон хүмүүс ажил хийхээс залхуурах нь бий. Гэхдээ дургүй гээд ажлаа хаяж болдоггүй. Иймд ажлаараа биш, харин ажилтай байгаагаараа бахархаж сур. Сар бүр боломжийн хэмжээний цалин авна гэдэг бол ажилгүй байхаас хамаагүй дээр. Бас амралт авч, 13 дахь сарын цалин авах боломж зөвхөн ажилтай хүнд л олддог гэдгийг сана. Ядаж л ажлын утас гэж хүнд хэлэх дугаартай байвал гоё шүү дээ.

Ингээд нийтлэлийн төгсгөлд хэлэхэд өөрийгөө хэр залхуу вэ гэдгийг мэдэхийг хүсвэл А4-ийн цаасан дээр ч юм уу тэ сарын дотор юу ёстой тухай жагсаалт гаргаад, түүнийгээ сарын дараа шалгаад үзээрэй, тэгэхэд үр дүн нь мэдэгдэх байх даа.

Эвтэй 4 амьтан буюу тумбааш гэж ер нь юу вэ?

Эвтэй 4 амьтдын талаар өөрийн бодлыг та бүхэнтэй хуваалцая. Миний бодлоор энэ бол хэзээ ч боломж үгүй зүйл юм. Яаж ч бодсон байгаль эдгээр 4 амьтанд хоолоо олж идэх өөр өөр чадвар заяасан байхад нэг нэгэн дээрээ давхарлан барин байж хоол олох шаардлага байсан ч юм уу? Жишээлбэл заан дээр авч үзэхэд, хошуугаараа модон дээрх алимыг хөнгөхөн гэх ч нь аваад идчихнэ тийм үү? Сармагчин бол бүр ч ядах юмгүй модонд авираа л болоо ш дээ. Туулайнд бол заавал тэр алимыг идэх гээд байх шаардлага байхгүй, учир нь туулай нь үндсээр хооллодог амьтан, за тэгээд иддэг байсан ч хөөрхий туулай модноос унахыг алим хүлээсээр өлбөрч үхэх байлгүй дээ. Тагтаанд бас л хэрэггүй, талхны үүрмэг будаахнаар хооллодог учраас. За миний хувьд нэг иймэрхүү бодолтой байдаг юм "Эвтэй 4 амьтан"-ы талаар.